Monday, October 21, 2019

No String Attached - Không Ràng Buộc (Jeffrey Thai)


Nhớ lại những năm đầu qua Mỹ, cách đây hai thập kỷ, sau khi mua được computer và kết nối mạng Internet, tôi cũng có tham gia các website được mở ra để người ta tìm và kết bạn.  Nó cũng giống như mục "kết bạn bốn phương" của người Việt vậy.

Thuở đó, trên Internet chưa xuất hiện chữ Việt và người Việt, mà chủ yếu là người Mỹ, và những người sử dụng tiếng Anh.  Có một điểm làm tôi lưu ý lúc ấy là trong hồ sơ của mỗi một thành viên như thế, tôi thấy nhóm từ "no strings attached" được dùng rất phổ biến.

"No strings attached" có nghĩa là quen thì quen, hẹn hò thì hẹn hò cho vui vậy thôi, chớ không có hứa hẹn hay ràng buộc gì cả; và ai cũng muốn người khác phải thực sự biết và hiểu điều đó, trước khi bắt đầu mối quan hệ.

Hồi đó, tôi thực sự cũng lấy làm lạ, không hiểu vì sao người ta lại sợ sự ràng buộc đến như thế.  Bây giờ, sống lâu và đã quá quen với văn hóa Mỹ tôi mới thấm thía được ý nghĩa thực sự quan trọng của điều kiện "no strings attached" đó.

Xã hội và văn hóa Mỹ, nói chung, là một xã hội và nền văn hóa văn minh, chúng đi trước khá xa so với các xã hội và nền văn hóa khác; đặc biệt là chúng nắm rất rõ những diễn biến trong tâm lý của con người (mà cụ thể ở đây là tâm lý chiếm hữu và lạm dụng).

Khi hai con người quen và kết thân hay hẹn hò với nhau, là lúc họ thiết lập nên một mối quan hệ song phương, và thường thì mối quan hệ chỉ bền vững và tiến triển tốt đẹp khi có sự tôn trọng lẫn nhau và giữ sự chừng mực ở cả hai phía.

Tuy thế, tâm lý của con người là tâm lý chiếm hữu và lạm dụng, nên điều thường diễn ra là, một hay cả hai phía thường xuất hiện ý nghĩ mình đã chiếm hữu được người khác, và từ đó, nghĩ là mình có quyền chính đáng để tự do lạm dụng kẻ kia (dưới những vỏ bọc giả trang khác nhau).

"No strings attached" là một lời nhắc nhở khéo léo và cũng là một lời cảnh báo nghiêm khắc ngay từ đầu rằng, cho dẫu mối quan hệ sắp diễn ra là bất kỳ mối quan hệ nào, và độ đậm sâu hay thân thiết bao nhiêu thì cả hai phía vẫn luôn là những cá thể độc lập và tự tại.  Không ai có quyền đòi hỏi gì ở người kia.

Cũng không ai có quyền gì để mong cầu rằng người kia phải luôn làm đúng và làm theo tất cả những gì mình mong muốn.  Đó là một sự xúc phạm lớn (với tư cách là con người), và khi cá thể này đã không tôn trọng sự độc lập và tự tại của cá thể kia cũng chính là lúc mối quan hệ cần kết thúc, trước khi chúng đưa đến những diễn biến xấu hơn.

Xét ra, ở văn hóa Việt dường như chưa bao giờ tồn tại khái niệm "no strings attached" một cách rõ ràng trong mọi mối quan hệ.  Và đó chính là lý do vì sao trong xã hội Việt sự lạm dụng và lừa gạt lẫn nhau diễn ra thường xuyên hơn và ở mức độ to lớn hơn.  Dĩ nhiên, tất cả những điều không tốt đẹp đó thường được núp dưới bóng những vỏ ngụy trang rất hợp lẽ và hợp tình.

Thiết nghĩ, "no strings attached" rất cần thiết và là điều kiện thiết yếu đầu tiên khi hai cá thể thiết lập một mối quan hệ xã hội (thân mật hay không thân mật), và đó là dấu chỉ của một xã hội văn minh, nơi con người tồn tại độc lập và tự tại.

21.10.19
Jeffrey Thai

No comments:

Post a Comment