Chuyện Con Chim Chưa Tìm Được Bài Hát Cuối Đời

Truyện ngụ ngôn kể rằng có một loài chim kia chẳng bao giờ cất tiếng hót nào trong suốt cuộc đời của nó. Đến lúc cuối đời, do một thôi thúc bẩm sinh, nó mới tìm cách lao vào những bụi mận gai có nhiều gai nhọn. Những chiếc gai đâm vào cổ họng nó làm túa máu. Trong nỗi đớn đau tận cùng đó, nó bỗng cất tiếng hót đầu đời với những thanh âm quyến rũ, tuyệt vời nhất. Và đó cũng là những thanh âm cuối đời của nó.

Có phải chăng, cũng giống như loài chim kia, con người chỉ có thể có được, cảm nhận được những gì đẹp đẽ nhất trong đời sau khi đã trải qua những đớn đau, trái ngang khắc nghiệt tận cùng của cuộc sống. Những tháng ngày trước lúc cưu mang nỗi đớn đau tự thân ấy là những tháng ngày nhạt nhoà, bảng lảng khói sương. Sau cơn đau, cuộc sống như thăng hoa với những cung bậc quyến rũ nhất dẫu chỉ là trong những phút giây ngắn ngủi, phù du cuối đời.

Nhưng có một con chim khốn nạn trong loài chim ấy, dẫu đã để bao gai nhọn đâm nát cổ họng mình, vẫn không thể nào cất lên được tiếng hót quyến rũ mặc nhiên ấy. Sau suốt cả một cuộc đời sống trăn trở, dằn vặt trong những mâu thuẫn ngang trái, rối bời giữa một bên là tình yêu sâu đậm nồng nàn, say đắm với nàng con gái xinh đẹp Meggie, với một bên khác là lý tưởng phục vụ Thiên Chúa cao đẹp và một bên khác nữa là tham vọng quyền lực mãnh liệt của cá nhân, đức cha Ralph de Bicassart có một lúc nào đó đã tưởng rằng mình đã có tất cả, chỉ để đến lúc cuối đời mới nhận ra rằng mình đã chẳng bao giờ tìm được bài ca của đời mình khi chết trong cô đơn, lạc lõng và thảm bại nặng nề.

Tình yêu của đức cha Ralph với nàng con gái xinh đẹp Meggie là một thứ tình yêu sét đánh, định mệnh - thứ tình yêu mà giáo hội sợ hãi nhất. Ngay từ giây phút đầu tiên nhìn thấy hình hài bé nhỏ, mỏng manh ấy, bản năng đàn ông đã mách bảo cho Ralph biết rằng bên cạnh Thiên Chúa, đây sẽ là con người mà Ralph yêu thương suốt cả cuộc đời. Thật là đơn giản biết bao nếu Ralph không là một đức cha, người đã nguyện dâng hiến cuộc đời mình cho Thiên Chúa, nếu Ralph không bị ám ảnh ngày đêm về một thứ quyền lực cá nhân mà sự phụng sự Thiên Chúa sẽ mang đến, vì bản thân nàng Meggie cũng yêu thương chàng say đắm. Nhưng với Ralph, điều bi kịch là ở chỗ:  Chàng chẳng thể từ bỏ điều nào trong ba điều đó.

Từ bỏ Meggie ư? Ai cũng biết con tim luôn có những lý lẽ riêng của nó. Ralph đã suốt cuộc đời dùng lý trí của một vị linh mục, một đức cha, một vị hồng y giáo chủ để trốn chạy, để chối từ; để rồi thấy rằng mình đã thảm bại thật nặng nề. Khi chàng càng muốn quên, hình ảnh Meggie lại càng rõ nét hơn bao giờ hết, làm che phủ, nhạt nhoà hình ảnh Đức Chúa Trời. Chàng khuyên mẹ Meggie quan tâm hơn đến việc tìm cho nàng một người bạn đời, thế nhưng, thực ra, trong thâm tâm chàng lại khao khát, ước ao được sở hữu nàng suốt đời. Dẫu đã trốn chạy, đã chối từ, chàng lại đau đớn như thể ai đã đang bóp nát trái tim mình khi nhận được tin nàng đã lấy chồng và càng đau đớn hơn nữa khi nàng đang bị ngược đãi bởi chính người chồng ấy. Chàng đã vội tìm về với nàng trong bàng hoàng, thảng thốt; dẫu tất cả những gì chàng có thể nói lại chỉ vẫn là: "Meggie, I am so sorry".

Nhưng có một lần khi Đức Chúa Trời tạm ngủ quên, Ralph, vẫn trong nỗi giày vò, day dứt cố hữu, đã cho mình một lần thử nếm thứ trái cấm bí hiểm của tình yêu bên bờ biển vắng lãng mạn, gọi mời. Chỉ đôi ba ngày ngắn ngủi thôi, rồi Ralph lại trở về với sự phụng sự Chúa Trời thường trực, với niềm tham vọng bản năng, miệt mài. Nhưng đôi ba ngày ngắn ngủi ấy đã đủ để nàng Meggie kịp ăn cắp từ Đức Chúa Trời một bản sao bé bỏng của Ralph, niềm an ủi cho nàng trong suốt những tháng năm còn lại. Ít ra khi nàng không thể sở hữu một phiên bản chính của Ralph và đã quen dần với việc chấp nhận điều ấy, một phiên bản phụ của Ralph cũng đã đủ để ấm lòng. Cái sinh linh bé bỏng ấy đã hiện diện trên cõi đời này bên cạnh Meggie cho đến những 20 năm, mà đáng thương thay, Ralph chẳng hề hay biết cho mãi đến khi Đức Chúa Trời đòi hỏi một sự công bình, sòng phẳng về những gì mà người ta đã ăn cắp từ Ngài. 

Với Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai, tình yêu một lần nữa lại lên tiếng nói. Rằng dẫu vẫn còn đó bao rào cản từ phía nhân gian, từ những buộc ràng nhiêu khê, ngang trái của uy danh, quyền lực, hạt giống tình yêu vẫn nảy mầm và sinh sôi nảy nở như nó vốn thế. Những bông hoa tình yêu vẫn trỗi dậy khoe sắc mặc gió giông tơi bời, mặc sấm sét bủa giăng, mặc rằng sau cơn bão tàn khốc chúng chỉ còn là những cái xác úa tàn, tan nát thê lương.

Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai là câu chuyện tình yêu của một con chim, một con chim sau khi đã dũng cảm đâm mình vào gai nhọn vẫn không tìm được bài hát cuối đời.

Jeffrey Thai

Chi tiết về tác phẩm được đề cập trong bài viết:

Nguyên tác: The Thornbirds

Tựa dịch: Tiếng chim hót trong bụi mận gai hay Những con chim ẩn mình chờ chết

Tác giả: Colleen McCullough