Kỷ Niệm và Tôi

Kỷ niệm là những gì đã ở lại phía sau lưng khi chúng ta tiến về phía trước theo qui luật vận hành của cuộc sống.  Do đó, nhắc đến kỷ niệm là nhắc đến những gì đã thuộc về quá khứ, đã nằm yên trong vùng ký ức xa xăm.  Tuy kỷ niệm thuộc về ký ức, không phải ký ức nào cũng là kỷ niệm.  Có những ký ức đớn đau, nghiệt ngã chúng ta trăm ngàn lần không muốn nhớ đến, không muốn thêm một lần đối diện.  Ngược lại, kỷ niệm dù vui hay buồn, vẫn cho chúng ta những phút giây hồi tưởng thiêng liêng, bồi hồi, luyến tiếc; chúng khiến chúng ta muốn thêm một lần sống lại những khoảnh khắc ấy, thêm một lần "tắm lại dòng nước cũ", dẫu chúng ta thừa biết rằng điều đó thật viễn vông.

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng muốn mọi ký ức của đời mình đều là những mảnh kỷ niệm ngọt ngào, nhung mật.  Nhưng mỗi đời người lại là một định phần riêng rẽ không hề trùng lắp, nên trong khi có những cuộc đời được kỷ niệm ướp mật, xông hương, thì cũng có những phận người khốn khó mà kỷ niệm chẳng màng ghé qua.  Khoảng cách giữa ký ức và kỷ niệm vẫn mãi muôn đời là một bí ẩn thiêng liêng của mỗi phận người.  Và khoảng cách này cũng không hề bất biến, chúng biến thiên theo những thăng trầm trong đời sống của mỗi con người.  Có những đoạn đời mỗi giây phút sống qua đều là kỷ niệm.  Cũng có những đoạn đời không hương sắc hay mang những sắc màu nghiệt ngã đến nỗi cuộc sống chỉ còn trơ trọi là những mảng ký ức thương đau.

Giống như con người, kỷ niệm cũng được sinh ra và lớn lên rồi chết đi.  Mỗi kỷ niệm cũng có một số phận riêng như đời sống của một con người.  Có những kỷ niệm sống mãi với thời gian. Cũng có những kỷ niệm chết yểu một cách thật tội nghiệp trong sự bàng quang, vô tình của những người trong cuộc.  Kỷ niệm không khó chiều, không đòi hỏi được chăm sóc ấp yêu như một đứa con cưng vòi vĩnh.  Kỷ niệm chỉ cần một sự thành tâm, một sự thủy chung tương đối.  Tiếc thay, sự thành tâm lại ngày càng hiếm hoi trong cuộc sống này như giọt mưa nơi miền sa mạc; và không ít người sẵn sàng bán sự chung thủy để đổi lấy một đô la.  Họ lý luận rằng sự chân thật không giúp họ thăng quan tiến chức và sự thủy chung không giúp họ qua được cơn đói cồn cào.  Kỷ niệm lắng nghe, ngỡ ngàng, không nói nên lời trước một lý luận thực dụng đến... đau lòng.

Kỷ niệm và tôi vốn là đôi bạn thân, rất thân.  Chúng tôi như hình với bóng, sống không thể thiếu nhau.  Tôi quí trọng, nâng niu mỗi phút giây mình vừa sống qua hay thậm chí cả những phút giây mình đang sống trong chúng, vì tôi ý thức rất rõ rằng chỉ một khoảnh khắc ngắn ngủi nữa thôi, chúng lại trở thành kỷ niệm.  Ngày xưa ấy có lẽ vì tôi vô tư quá, không đòi hỏi, chẳng nhiều suy nghĩ; cũng có lẽ là vì kỷ niệm quá dễ tính, hay chiều lòng mà chúng tôi sống hòa hợp, hiếm khi trách cứ, dỗi hờn nhau.  Kỷ niệm cứ thế thăng hoa, chắp cánh trong lòng tôi.  Theo sau mỗi bước chân tôi, kỷ niệm lặng lẽ bám theo, không nói gì, chỉ nhìn thôi - cái nhìn nói được nhiều hơn bất kỳ ngôn ngữ nào.

Một hôm, bão đến - một cơn bão thật dữ dội khuấy động đất trời.  Bão đời mà!  Bao giờ cũng tàn phá mãnh liệt.  Tôi lên đường tránh bão trong sự khẩn cấp cực cùng, chẳng kịp nói với kỷ niệm một lời từ giã, một lời hứa mông lung rằng mai này sẽ gặp lại.  Thế là chúng tôi xa nhau - một khoảng cách địa lý thật xa - cách nhiều núi cao, nhiều sông dài và nhiều biển rộng.  Kỷ niệm ở lại với những tháng năm cũ, những lối mòn chúng tôi đã dìu dắt nhau qua.  Tôi đi xa, nhớ kỷ niệm như nhớ tình nhân, trăn trở hoài trong giấc ngủ nửa đêm nhiều tưởng tiếc.  Cứ muốn về thăm hoài mà không thể, chỉ còn biết nguyện cầu cho kỷ niệm bình an trong vùng ký ức cũ năm nào.  Thỉnh thoảng, kỷ niệm cũng tìm cách gởi cho tôi những tin nhắn không định kỳ.  Ẩn trong những lời chia sẻ mập mờ, buồn bã, tôi mơ hồ nhận thấy một dự cảm không may.

Ngày bão tan, tôi tức tốc tìm về thăm kỷ niệm.  Chỉ kịp để nhìn thấy kỷ niệm hấp hối trong những giây phút cuối đời, chỉ kịp để nghe kỷ niệm trần tình về cái chết đang đến oan khiên.  Kỷ niệm kể tôi nghe rằng từ dạo tôi đi, chẳng ai còn màng đến kỷ niệm.  Kỷ niệm bị lãng quên, bỏ mặc trong những xó tối mốc meo, bị ruồng rẫy, liệng đi như một thứ hàng hóa không còn sử dụng được.  Người ta ngoài kia ai cũng bận rộn với những toan tính làm giàu, với những thú vui tận hưởng, còn ai quan tâm đến cô bé kỷ niệm nay đã trở nên già cỗi, lại còn hay lẩm cẩm nhắc mãi chuyện ngày xưa.  Một đôi lần nhớ bạn quá, kỷ niệm nén lòng ghé thăm để rồi phải nhận lãnh những cái nhìn ghẻ lạnh đớn đau.  Kỷ niệm lặng lẽ quay về, chết dần mòn trong nỗi đau nhân thế tận cùng.

Sau những lời trần tình ai oán, bi thương; kỷ niệm đã trút hơi thở cuối cùng trên tay tôi. Tôi đau đớn ôm kỷ niệm vào lòng.  Lòng tôi quặn thắt nhưng nước mắt... không rơi.

Jeffrey Thai