Đợi Ngày Nắng Lên - Jeffrey Thai

I

Bỗng dưng, đêm nay, gã lại muốn ngồi xuống để viết một cái gì đấy. Điều đó vừa giống như một nhu cầu, vừa giống như một cuộc tìm kiếm. Khi viết là lúc lột trần tâm hồn mình ra, bắt nó đối mặt trình diện với đời sống. Người viết không hề biết được là có ai trong cái đời sống ấy sẽ chịu khó để đưa ánh mắt nhìn vào khoảng tâm hồn được bóc ra trần trụi ấy không, nhưng việc ấy chẳng phải là vấn đề đáng quan tâm. Chỉ cần giáp mặt được đời sống, tâm hồn người viết ít nhiều tìm thấy sự khuây khỏa. Có người gọi đó là “sự thở than”. Cũng có thể là như vậy. Thở than vốn là một nhu cầu không thể thiếu của con người. Hơn thế nữa, theo nhạc sĩ họ Trịnh, thậm chí nó còn có thể là một trong những bí ẩn thiêng liêng mà người ta chưa biết hết được về nhân loại.

Viết như một nhu cầu là điều dễ hiểu. Cũng như nhu cầu để thở than. Nhưng gã tìm kiếm điều gì khi viết nhỉ? Gã đang tự hỏi mình như vậy. Tự hỏi để rồi thấy rằng đó không phải là câu hỏi dễ trả lời. Gã không thực sự chắc là mình tìm kiếm điều gì, nhưng gã có cảm giác đó rõ rệt lắm. Khi gã vừa gõ dòng chữ đầu tiên cũng là lúc gã thấy mình bắt đầu tìm kiếm một cái gì đó vừa mơ hồ, vừa chắc chắn hiện hữu: Một sự cảm thông vô hình nào đó giữa con người với nhau. Một lời chia sẻ âm thầm được nén chặt trong lồng ngực người xem. Một phút lắng đọng của thế giới con người vốn luôn bề bộn. Một cái vuốt ve yên ủi lên trên khoảng tâm hồn đang trống trải hay rướm máu… Song hành với những điều đó, gã cũng có cảm giác là gã đang bắt đầu cuộc hành trình khám phá chính bản thân mình.

II

Một cơn bão tuyết dữ dội nữa lại vừa ập đến cách đây mấy ngày. Gã thấy có đôi chút bất ngờ: Cơn bão tuyết cũ qua đi chưa được đầy hai tuần. Gã chưa bao giờ sống một mùa đông dữ dội như thế. Những cơn bão tuyết cứ ồ ạt kéo đến như thể đất trời đang vào mùa tận thế. Lần này, nó còn mang theo bão đá. Bão đá cũng là bão tuyết, nhưng tuyết không rơi xuống chạm mặt đất mà lại hóa thành đá giữa không trung. Lần đầu tiên, gã có dịp chứng kiến được cảnh tượng ngoạn mục như thế. Bão đá tàn phá hơn nhiều so với bão tuyết: Nó làm cây cối ngã và các cột điện ngã, dẫn đến mất điện hàng loạt. Gã nhớ hơn mười năm trước, khi gã chỉ vừa đến Mỹ được vài năm, một cơn bão đá như thế đã làm gã phải sống trong lạnh lẽo suốt cả tuần lễ. Đó là những ngày kinh khủng vì có quần áo nào có thể chống chỏi được với cái lạnh Bắc Mỹ khi không có điện để sưởi ấm.

Lần này, có cái may mắn là nơi gã ở không bị mất điện. Trong không gian ấm áp của nơi ở quen thuộc, gã lại đến bên cửa sổ nơi lầu cao để nhìn xuống khoảng không gian phía trước. Không gian dần phủ trắng một màng trắng xóa. Gã luôn thấy trong cái khoảng không gian trắng xóa ấy một điều gì đó vô cùng huyền diệu. Nó không phải là sự sống. Nó cũng không phải là sự chết. Nó có vẻ giống như một sự ngưng đọng hay ngưng tụ của đời sống hơn. Gã luôn nhận thấy ở sự dừng lại và ngưng nghỉ đó một điều gì đó thiêng liêng. Đó là phút giây con người có thể thoát ly được nhịp điệu quay cuồng thường nhật để trở lại với chính bản thể mình. Tuy vậy, sự thoát ly ấy lại là một sự lựa chọn, và có nhiều người không hề muốn lựa chọn để thoát ly. Dường như chỉ mình gã đơn độc thực hiện động thái ấy, và đó có lẽ là lý do gã thấy mình cô đơn khôn cùng.

III

Khi cô đơn con người có khi muốn nói thật nhiều, muốn trang trải thật nhiều. Những lời nói nói ra lúc ấy thật ý nghĩa làm sao vì chúng được chắt lọc từ trong khoảng không gian tuyệt nhiên yên tịnh của tâm hồn. Sự trang trải ấy mới mang dáng vẻ con người làm sao vì nó làm xích lại những khoảng cách tâm hồn người đơn lạnh. Động thái nói và trang trải ấy là những động thái hạnh phúc, và gã đã nhiều lần được tận hưởng cái thứ hạnh phúc ấy. Không phải không có lý do mà con người muốn tìm về nỗi cô đơn miên viễn của tâm hồn. Khi nỗi cô đơn là miên viễn, niềm hạnh phúc sẻ chia cũng là miên viễn.

Cũng có khi cô đơn, nhưng con người không thể nói gì, không thể trang trải điều gì. Một sự bặt im câm nín. Một sự trống trải cực cùng. Một sự rỗng tuếch vô nghĩa. Nói chung, đó là một nỗi cô đơn bi kịch. Giữa cơn bão tuyết và bão đá lần này, gã đã nhìn tuyết rơi trong nỗi cô đơn bi kịch ấy. Gã muốn nói, muốn viết một điều gì đó, nhưng gã chẳng tìm ra được ngôn từ. Tất cả chợt cạn kiệt một cách bất ngờ. Gã muốn trang trải một điều gì đó nhưng cõi lòng lại lặng im đáng sợ. Tất cả là một khoảng trống mênh mông không tiếng vọng. Cứ thỉnh thoảng nỗi cô đơn bi kịch ấy lại xâm chiếm lòng gã. Gã chán ghét và ghê sợ nó.

IV

Bỗng dưng, đêm nay, gã lại muốn ngồi xuống để viết một cái gì đấy. Viết cũng là nói, là trang trải. Còn viết, còn nói, còn trang trải là còn sống. Có lẽ gã muốn thực hiện một động thái gì đấy để có cảm giác là mình vẫn đang sống còn. Có đôi lúc, gã có cảm giác như gã đã chết rồi. Mà không, đúng ra phải nói là cả thế gian này đã chết rồi, chỉ riêng gã là còn sống; và vì thế, gã chẳng còn ai để nói với, nên phải độc thoại với chính mình. Gã chưa bao giờ có ý nghĩ là viết để câu lượt xem, hay đem những gì mình viết ra treo khắp mọi đầu đường xó chợ để mưu tìm một thứ hào quang hư ảo nào đó. Nhiều người làm như thế, và gã thấy tội nghiệp họ. Họ không biết rằng viết là một điều gì đó rất đỗi thiêng liêng, thiêng liêng như bản thân cuộc sống, như bản thân con người. Khi con người viết, tâm hồn thăng hoa và chỉ cần có thế mà thôi.

Gã đã luôn viết như là một sự thôi thúc của nội tâm. Và lần này, cũng không là ngoại lệ. Chiều nay, gã ra phố và thấy có chút nắng ấm vừa lé loi sau những ngày bão tố triền miên. Chút nắng ấm tưởng chừng là đơn giản, nhưng với gã, nó mang ý nghĩa của cả một cuộc hồi sinh. Người ta thường chỉ được sinh ra và chết đi một lần duy nhất trong đời. Nhưng với gã, thì gã đã bao lần chết đi, rồi sống lại. Có một bí mật về tâm hồn gã mà chẳng ai biết được. Đó là nó vô cùng mỏng manh, dẫu rằng có vẻ như nó được bao bọc bởi những lớp ngoài dũng mãnh. Có khi nó chết đi tình cờ vào những ngày mùa đông tuyệt vọng, để rồi sống lại tươi nguyên hơn khi tìm được đâu đó chút nắng le lói cuối trời.


V

Gã viết những dòng chữ này trong nỗi cô đơn băng giá khôn cùng, và chút nắng chiều nay nhắc nhở gã về một ngày mai không xa, khi nắng ấm sẽ lại về giăng tỏa trong không gian, trong lòng người. Lòng gã khắc khoải đợi chờ ngày ấy.

17/02/2014

Jeffrey Thai