Trạm cứu hỏa
Chuyện xảy ra vào cuối mùa hạ năm trước. Đó là một ngày rất nóng. Tôi rời nơi làm việc sớm hơn thường lệ để có chút ít thời gian đến nơi đạp xe quen thuộc, dù biết rằng đã khá trễ. Khi đến đó thì đã 8 giờ 30 tối, tôi dự định là sẽ đạp xe qua cầu vượt vào khu vực cánh đồng chỉ khoảng nửa tiếng thôi rồi sẽ quay lại. Qui định của cầu vượt là sẽ đóng cửa vào lúc 10 giờ tối, nên tôi nghĩ khi quay lại vào lúc 9 giờ thì không sao cả.
Tôi đến thành phố này vào một đêm băng giá mùa đông, khi mùa đông chỉ vừa mới bắt đầu - mùa đông của trời đất, cũng là mùa đông của cuộc đời, của một thuở nhan sắc cuối mùa. Bây giờ đã là mùa đông thứ năm. Nếu hỏi tôi điều gì ấn tượng nhất ở mùa đông nơi này, thì có lẽ đó là những ngày tuyết trắng - cả một vùng không gian trời đất được bao phủ toàn một màu trắng, vừa tinh khôi, vừa sáng rực lạ thường.
Những tiếng pháo giao thừa vừa nổ giòn tan ngoài kia. Có chút gì đó rộn rã và gợi nhớ trong thứ thanh âm quen thuộc ấy. Chợt nhớ nhiều lắm cũng đêm này của bốn năm về trước. Đêm ấy, tôi vừa đến thành phố này, trong cái giá lạnh của một đêm mùa đông; và với một cõi lòng cũng lạnh giá không kém của ... cuối mùa nhan sắc. Bốn năm, đã mười hai lần tôi ngồi xuống để viết về cuối mùa nhan sắc. Và ở giây phút này, tôi chợt muốn bắt mình phải ngồi xuống lần nữa, trong không gian này, để lại viết về cuối mùa nhan sắc lần thứ... mười ba.
Vượt khoảng đường 400 dặm, tôi trở về thăm lại thành phố cũ - nơi tôi đã từng sống ngót nghét hơn hai thập kỷ, bỏ lại đằng sau lưng thành phố lạ ngày nào. Chuyến hành trình tựa như một bộ phim quay ngược của chuyến ra đi ngày ấy (mà có lẽ tôi sẽ không bao giờ quên). Ra đi và trở về, ở giữa hai động thái ấy là một khoảng thời gian đủ dài: bốn năm. Sau bốn năm, trên chuyến hành trình quay lại, tôi có dịp thêm một lần nữa nhìn lại chính mình ở... cuối mùa nhan sắc.
Bốn năm. Dài hay ngắn? Đôi khi, tôi thấy mình mất đi khái niệm về độ dài của thời gian. Tôi chỉ cảm thấy rằng thời gian sao cứ ngày càng trôi qua nhanh quá, và dường như tôi cứ thế mà trôi tuột sâu hơn vào cuối mùa nhan sắc. Trên con đường trơn trượt ấy, tôi thấy mình cố bám víu vào một điểm tựa vô hình với hy vọng mơ hồ có thể làm chậm lại sự tàn phai. Liệu là điều ấy có quan trọng không, khi biết bao người có lẽ chẳng hề màng tới? Với tôi, có lẽ là có ít nhiều, vì tôi biết tôi vẫn còn phải trình diện cuộc đời và tôi hoàn toàn không muốn sự trình diện đó mang dáng nét của một sự đổ vỡ hoàn toàn.
Gặp lại một vài người quen (nhưng không biết), tôi nhận rõ sự tàn phai trên dáng hình họ, và tôi nghĩ, biết đâu họ cũng nghĩ như thế về mình. Dĩ nhiên, sự tàn phai là không thể tránh khỏi, vấn đề chỉ là ở mức độ mà thôi: chấp nhận được và không chấp nhận được. Có hai sự kiện sau đó trong ngày đã khiến tôi ít nhiều cảm thấy rằng có lẽ mình trông cũng chưa đến hồi bi thảm. Những cách đối xử ưu ái và những cái nhìn thiện cảm mà tôi đã nhận được, tôi đoán chừng là đều bắt nguồn từ dung mạo của mình. Sự đoán chừng ấy có hoàn toàn chính xác không? Tôi không bận tâm nhiều lắm về điều đó, bao giờ tôi vẫn còn có thể nghĩ thế, là tôi vẫn còn cảm thấy tạm ổn về chính bản thân mình. Và tôi chợt mơ hồ nghĩ về một ngày nào đó, có lẽ mình sẽ không còn trình diện đời sống này nữa, mình rồi sẽ như thể đã tan vào hư không.
Sau bốn năm, tôi trở về thăm lại những nơi chốn thân quen và dấu yêu cũ. Tất cả dường như vẫn thế, không thay đổi gì nhiều, đến nỗi tôi tưởng chừng như đã chẳng hề có cái khoảng cách bốn năm trường ấy ngăn cách giữa quá khứ và hiện tại. Tôi đã về lại và đã sống lại những ngày trước khi ra đi - những ngày mang dáng nét của một cơn mê đời thật hoang vắng và lẻ loi, nhưng cũng thật đẹp vô chừng. Sao kỳ lạ quá? Tôi tự hỏi chính mình, mình bây giờ và mình của ngày ấy có gì khác nhau không. Dường như không, không gì khác cả; tôi vẫn là người của muôn năm cũ. Trong giây phút, tôi chợt như quên, quên đi tất cả, quên hẳn rằng mình đang trơn trượt sâu hơn vào cuối mùa nhan sắc.
Tuy vậy, nếu hỏi tôi rằng, tôi có muốn quay về để sống tiếp những ngày tháng cũ, thì câu trả lời là không. Đoạn đời ấy đã thực sự qua rồi. Đoạn đời ấy đã thực sự qua đi, qua đi như bóng dáng của cố nhân năm nào. Tất cả chỉ còn lại là hoài niệm mà thôi - một thứ hoài niệm mơ hồ và mông lung, buồn như tiếng còi tàu của chuyến tàu cuối cùng buổi hoàng hôn. Tôi, một lần nữa đã vượt quãng đường dài để về lại công viên ngày cũ, khi màn đêm đã buông, khi chuyến tàu hoàng hôn đã xa khuất lâu rồi. Tôi đứng ngắm nhìn những ngọn đèn trang trí Giáng Sinh thật đẹp trong đêm mà thấy có chút hơi ấm nào đó len nhẹ vào hồn. Nhưng rồi tôi cũng tự thầm nhủ với mình, một lần này nữa rồi thôi.
Mai tôi lại từ giã thành phố này để trở về thành phố lạ. Tôi sẽ mang theo chút hơi ấm nồng nàn của những giờ phút hoài niệm này như một thứ hành trang mà mình đã bỏ sót lại buổi ra đi. Có phải chăng đời thật buồn ở cuối mùa nhan sắc vì tất cả những gì con người ta còn có thể có được chỉ là... hoài niệm.
13/12/2023
Tôi vừa trải qua cuộc hành trình 400 dặm để trở về thăm lại thành phố cũ - nơi tôi đã rời đi cách đây bốn năm về trước, và đây là chuyến viếng thăm dài ngày. Có điều gì đó rất quen, rất gần trong không gian hôm nay. Cũng phải thôi. Cũng chính những đoạn đường ngày ấy trên xa lộ 20 và 22. Cũng chính cái không gian ấy - những ngày lập đông băng giá với nắng và gió rất hiền. Trong thoáng chốc, tôi cứ tưởng chừng như đã chẳng có điều gì xảy ra cả, đã chẳng có cuộc ra đi nào cả; và tôi chỉ đang trở về thành phố từ sau một chuyến đi xa. Dĩ nhiên, đó chỉ là ảo giác. Thực tế là, tôi đã đi sâu hơn thêm bốn năm nữa vào... cuối mùa nhan sắc.
Vậy là thêm bốn năm nữa đã trôi qua. Thêm bốn năm nữa đã cộng thêm vào tuổi đời, thành một tổng số không ai muốn nhớ đến. Bốn năm làm tàn phai thêm nhan sắc, nhân dáng như một định luật muôn đời. Đôi khi, tôi thấy mình là một kẻ ngoan cố kỳ lạ, khi vô tình hay hữu ý, tự ảo tưởng rằng mình vẫn là người của muôn năm cũ. Thực ra, tôi không có ý lường gạt ai cả, tôi chỉ cố dẫn dụ chính mình cố mà sống trọn, sống vui một kiếp nhân sinh này. Càng đi sâu hơn vào cuối mùa nhan sắc, tôi càng cảm nhận một nỗi trống rỗng mênh mông cứ lớn dần lên bất tận trong cõi lòng mình. Nó khiến cho mỗi ngày sống tới của tôi trở thành một ngày chiến đấu, và đôi khi, để chiến thắng tôi không thể không ít nhiều lường gạt chính bản thân mình.
Tôi trở về đây lúc đêm vừa lên. Thành phố sáng rực ánh đèn. Hình như rất nhiều đèn hơn thì phải so với ngày xưa. Cả xe cộ cũng vậy. Đông đúc hơn rất nhiều. Càng lúc càng đông. Lượng xe cộ di chuyển ồ ạt đó dễ làm nao núng và hoảng sợ những tay lái tinh mơ. Thành phố bao giờ cũng lộng lẫy và tráng lệ, xứng đáng với tầm thế và danh tiếng của nó. Không thể nhớ được đã bao nhiêu lần tôi lái xe qua đoạn đường vòng quanh qua downtown thành phố. Một sự quen thuộc đến gần như trở thành một tập quán. Và có lẽ chính sự quen thuộc ấy, nó đã đem đến cho tôi cái cảm giác của một thứ quê hương - cái thứ khái niệm mà chỉ có cái chết mới khiến người ta quên đi được.
Tôi trở về đây lúc đêm vừa lên. Với tâm thế của một cố nhân. Đi tìm lại ảnh hình đã mòn phai của một cố nhân nào đó trong cuộc đời. Đã nhiều ngày tháng trôi qua, sao tôi lại thấy mọi thứ quen thuộc đến mức như đã chẳng hề rời xa. Mỗi một đoạn đường, mỗi một khoảng xa lộ, mỗi một ngã rẽ lại ngồn ngộn biết bao nhiêu ký ức của những tháng năm tôi đã sống nơi này. Thực tế là, thành phố này là nơi tôi đã sống dài lâu nhất trong cuộc đời mình. Nhưng có một góc khuất của nó mà không phải ai cũng biết. Nó to lớn quá, nó mênh mông quá, nó hùng vĩ, tráng lệ quá; và đi kèm với tất cả những tính từ miêu tả sự đồ sộ, khổng lồ ấy là cả một nỗi cô đơn bàng hoàng, mang sức nhấn chìm của một trận đại hồng thủy. Rời xa nó, tôi chạy trốn nỗi cô đơn ngút ngàn.
Càng đi sâu hơn vào cuối mùa nhan sắc, tôi thấy mình thảng thốt đi tìm lại dấu vết của những thân quen cũ. Chúng mang hơi ấm có sức yên ủi diệu kỳ. Tôi muốn lần này được một lần có đủ thời gian để thăm lại những nơi thân quen, dấu yêu cũ. Cuộc đời mà! Ai biết ngày mai ra sao? Lần nào cũng có thể là lần cuối, phải không?
Atlanta 11/12/2023
Nếu một người thực sự muốn làm điều gì đó, người này sẽ tìm cách. Nếu như không muốn làm thì người đó nhất định sẽ tìm lý do.
Đây là câu chuyện đã xảy ra ở Copenhagen, thủ đô của Đan Mạch, vào ngày 13 tháng 11 năm 1953. 3 giờ sáng hôm đó, chàng lính cứu hỏa Erich 20 tuổi đã nhận được cuộc gọi trong ca trực của mình.
Ngay khi chuông điện thoại reo lên, Erich cầm máy và nói: “Xin chào! Đây là đội cứu hỏa”. Không có ai trả lời ở đầu dây điện thoại bên kia, thế nhưng Erich lại nghe được tiếng thở nặng nề.
Thập niên 60, Hàn Quốc là 1 trong những nước nghèo nhất châu Á. Năm 1968, người Hàn Quốc quyết định thay đổi giáo dục bằng cách bê nguyên sách giáo khoa của người Nhật về dịch sang tiếng Hàn và giảng dạy, ngoại trừ các môn xã hội như địa lý, lịch sử và văn học. Lúc đó cũng có nhiều người chỉ trích vì tính sĩ diện của người Hàn Quốc rất cao, lẽ nào lại không tự soạn được một bộ sách giáo khoa. Nhưng họ vẫn quyết tâm thực hiện, vì để có chương trình giáo dục đó, người Nhật đã mất cả trăm năm cải biến từ cách đào tạo của giáo dục phương Tây phù hợp với đặc trưng châu Á, bắt đầu từ thời Minh Trị Thiên Hoàng [Emperor Meiji Period].
Ðể rút ngắn thời gian, chẳng có cách nào ngoài việc lấy kinh nghiệm của người khác, để còn lo việc khác nữa. Vì Hàn Quốc muốn trở thành một bản sao mới của Nhật, nền kinh tế dựa trên lòng tự hào dân tộc, tính kỷ luật và đạo đức của toàn thể xã hội.
Lần đầu tôi đến Sài Gòn, năm 1991, tất nhiên có hàng ngàn thứ lạ lẫm, một trong đó là chữ “bao".
Đầu tiên là gặp vựa trái cây, quận Tám, có lẽ do ngay bến ghe thương hồ từ miền Tây lên đây cập bến để lên hàng, nên trái cây ngon, trái cây luôn được bao ăn. Tôi ghé vô hỏi thẳng: bao ăn là sao chú?
Ông lão không nhìn tôi, tay chụp cặp thơm ném dưới ghe lên thoăn thoắt điệu nghệ, miệng ngậm thuốc rê, trả lời gọn lỏn: là ăn thoải mái, thích thì mua không thích đừng! Vậy là ghé thử liền, chôm chôm Vĩnh long trái đỏ lựng, lột ăn thoái mái, sầu riêng tách vỏ sẵn, muốn ăn lấy tay xé ăn, măng cụt có con dao Thái, cán vàng đang cắm trên miệng cái cần xé, ăn trái nào hớt đầu trái đó… Ăn xong, đã nư rồi mua mỗi thứ một ít, làm quà, cân 3 ký chôm chôm xong chị bán hàng còn bốc thêm vài bốc bỏ vô, một chục măng cụt tính 14 trái, mua trái sầu riêng được tặng luôn trái hồi nãy mới thử..., đã quá...!
Bài ca duy nhất, có một không hai, bài ca phải đổi bằng tính mạng mới có được. Nhưng cả thế gian lặng đi lắng nghe, và chính Thượng đế trên thiên đình cũng mỉm cười. Bởi vì tất cả những gì tốt đẹp nhất chỉ có thể có được khi ta chịu trả giá bằng nỗi đau khổ vĩ đại. Ít ra thì truyền thuyết nói như vậy”.
Những người sống ở Sài Gòn nói họ tuy đã quen với việc hàng năm, đến ngày 30 Tháng Tư, nhà cầm quyền lại cho trương khắp nơi các bích chương, biểu ngữ mừng ngày “giải phóng miền Nam”, nhưng quen, không có nghĩa là không có những phản ứng nhất định, dù đã gần nửa thế kỷ đi qua.
Việc xác định là “giải phóng”, có lúc này lúc khác. Tùy theo cảm quan của người đứng đầu bộ máy nhà nước và thời thế. Đã có lúc cả miền Nam rộ lên niềm vui khó tả khi đọc được những dòng tâm tình của ông Võ Văn Kiệt, về ngày 30 Tháng Tư là có “triệu người vui, cũng có triệu người buồn”. Giai đoạn đó, những ngôn luận nhận thức khác lạ đó, mô tả được một tâm trạng có thật dai dẳng trong dân chúng: Miền Nam là của những người xác nhận mình thua cuộc, nhưng không nhận là mình được giải phóng.
“Bà Tùng Long là một văn sĩ nổi tiếng từ thập niên 1950 ở Sài Gòn. Bà viết văn giản dị, mộc mạc, lối văn của miền Nam, như Hồ Biểu Chánh nhưng hiện đại hơn vì bà được theo học chương trình trung học Pháp từ thời tiểu học ở Đà Nẵng, rồi sau đó là tại các trường nữ sinh danh tiếng là Đồng Khánh ở Huế, Gia Long (trường áo tím ở Sài Gòn).
Truyện của Bà Tùng Long là loại văn chương dễ đọc, phù hợp với người đọc đại chúng, với những câu chuyện mang tính chất luân thường đạo lý…, khác với loại văn chương trau chuốt của miền Bắc mà đại diện là Tự Lực Văn Đoàn”.
Đó là những lời giới thiệu của giáo sư Trần Văn Khê đối với nữ văn sĩ Bà Tùng Long. Ông là bạn học với em gái của bà, theo ký ức của mình, giáo sư Trần Văn Khê nói Bà Tùng Long có vẻ đẹp thanh lịch, quý phái, gia đình trung lưu và nề nếp.
“Chuyện Tình Buồn” có thể được xem là một trong những bản nhạc tình hay và cực kỳ lãng mạn của nền âm nhạc miền Nam Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.
Câu chuyện trong bài thơ hay bài hát đều kể về một thanh niên có gia đình theo đạo Phật, đem lòng yêu một cô gái rất đẹp theo đạo Công giáo. Hồi đó, những câu chuyện như thế này là không hề thiếu, và chắc chắn là luôn gặp phải trắc trở vì bị cả hai gia đình, thậm chí cả dòng họ ngăn cấm tới cùng!
Hồi tôi mới độ 15 tuổi, bố tôi mang về một con chó đực. Con chó có bộ lông trắng, đôi mắt màu nâu đen rất đẹp. Năm đó mất mùa đói kém, gia đình tôi phải thường xuyên ăn độn khoai sắn. Lạ lùng thay, con chó này cứ lớn phổng phao, mượt mà. Nó phải nặng đến 15kg. Cũng như nhiều gia đình khác, những con chó nuôi đều không được đặt tên. Nó là loài vật, nên vô danh ! Mỗi lần muốn gọi, chỉ cần: "Êu, Êu" là nó xuất hiện, ve vẩy đuôi, miệng rít lên những tiếng như tiếng rên, rất dễ thương ! Thường ngày, khi không có ai cần đến, nó nằm khoanh tròn trong gậm giường, đầu hướng ra phía cửa. Có khách lạ, nó sủa lên vài tiếng báo hiệu. Còn là người quen thân, nó vùng dậy, xông ra, vẫy đuôi rối rít và kêu lên mừng rỡ.
Chiều qua, tôi vô tình nghe được tin thời tiết, báo động sẽ có một cơn bão sắp đi qua. Tối đi làm về - tối của một đêm cuối tuần - lòng muốn đi một nơi nào đó trong đêm, nhưng trời mưa tầm tã và kéo dài. Đúng là trời đang giông bão như đã được báo động, nên đành về nhà thôi, dù có chút tiếc nuối.
1. Nếu cuộc sống không dễ dàng với bạn, liệu nó có dễ dàng với những người khác?
Cho dù bạn có khóc mỗi ngày cũng không thể thay đổi số phận của mình. Khi một người bước vào tuổi trung niên, điều quý giá nhất không phải là lăn những giọt lệ mặn chát trên má, mà là sự mạnh mẽ và quyết tâm trong trái tim.
Do đó hãy dẹp bỏ những ân oán đi, đừng để trái tim thủy tinh dằn vặt cuộc đời bạn. Hơn nữa, cắn răng kiên trì chịu đựng nỗi đau còn tốt hơn gấp vạn lần tìm người để phàn nàn.
Trong thời gian đi biển, một thủy thủ nhận được những bức thư của một cô gái mà anh ta chưa từng gặp, tên là Roza. Họ viết thư cho nhau suốt 3 năm. Đọc những bức thư và trả lời cô, anh hiểu rằng không thể sống thiếu những bức thư của cô. Họ thầm yêu nhau mà không nhận ra điều đó.
Khi anh trở về đất liền, họ hẹn gặp nhau ở nhà ga Trung tâm của thành phố vào lúc 5 giờ chiều. Roza viết rằng cô sẽ cài một bông hồng đỏ vào khuyết áo của mình.
Người thủy thủ nghĩ: anh chưa bao giờ nhìn thấy ảnh của Roza. Anh không biết cô bao nhiêu tuổi, xấu hay đẹp, béo hay gầy.
Tôi còn nhớ rất rõ cái hôm Đại hội Văn nghệ ở Việt Bắc mùa hè năm 1950. Tố Hữu đã phá vỡ giấc mơ của nhiều người.
Trước tiên ông ta tấn công vào nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ: “Vọng Cổ có âm điệu ủy mị, làm cho người nghe bị ru ngủ, tiêu tan cả chí phấn đấu.”
Lưu Hữu Phước đứng lên bênh vực cho bài Vọng Cổ của mình: “Vọng Cổ hay lắm, hay lắm, không bỏ Vọng Cổ được đâu”.
Nhưng Tố Hữu nói: “Vọng Cổ làm cho Việt Nam mất nước, nên phải cấm nó thôi.”
Dẹp xong vọng cổ, Tố Hữu quay sang kịch thơ.
“Nội dung phong kiến. Cốt truyện đưa ra toàn là những nhân vật quan liêu. Lối diễn xuất bằng sự ngâm nga, nghe thật là rên rỉ, lướt thướt. Kịch Thơ không thích hợp với kháng chiến.”
Cuối năm, kể chuyện ma: Ma cản đường (1947),hồn ma báo mộng (1959), tôi “phá” nhà ma và dụ ma xuất (1970)
✱ Tổ chức IPSOS: Mở cuộc khảo sát vào năm 2019, kết quả có gần một nửa số người Mỹ tin rằng ma là có thật (46%)
✱ Dr. Spalding: Sự hiện hình ở nghĩa địa chỉ là hình ảnh của thể phách đang tan rã, chứ không phải ma quỷ, vong linh. Khi ta chết, thể xác hư thối thì thể phách vốn là thể trung gian giữa thể xác và thể vía cũng tan rã theo
✱ Cảnh sát Hồng Kông: Sự thật khó hiểu chính là trong dạ dày 4 người đã qua đời có số thức ăn trùng khớp với đồ ăn mua của nhà hàng Triều Dũng Ký ngày hôm trước. (HK Police concluded case as Ghost Incident).
Trong gia tài sáng tác khá đồ sộ của nhạc sĩ Y Vân, có một bản nhạc đặc biệt:" Thúy đã đi rồi.."
. Bản nhạc này rất thịnh hành vào thập niên 60 thế kỷ trước. Tuy nhiên, đằng sau bản nhạc là một bí mật ít người biết tới.
Nghệ sĩ vốn đa tình, cho nên chuyện trăng hoa, ong bướm âu cũng là nghiệp chướng. Nhưng trường hợp của nhạc sĩ Y Vân lại khác, bởi bà Minh Lâm - vợ ông, từng khẳng định với người viết là ông rất đứng đắn, nghiêm túc trong chuyện tình cảm và không giấu bà điều gì. Ngay cả bút danh Y Vân bà cũng biết, đó là cuộc tình thời trai trẻ của ông và thiếu nữ mang tên Tường Vân. Cuộc tình không thành nhưng để lại dấu ấn trong cái tên ký dưới mỗi bản nhạc do ông sáng tác: Y Vân (nghĩa là “Yêu Vân”). Cả chuyện cô gái chủ quán bi-da mà ông hay đến chơi, thường nhìn ông với ánh mắt “bất thường” để ông có cảm xúc viết thành ca khúc Khi em nhìn anh ông cũng kể hết với bà. Vậy, sao lại có bản Thúy đã đi rồi, gọi đích danh tên một người con gái với những ca từ mang tâm trạng của một kẻ đắm đuối trong bể tình:
Tôi đến thành phố này như một người khách lạ - nơi tôi chẳng quen ai và cũng chẳng ai quen mình. Mỗi sự đến và đi trong đời sống này đều có lý do riêng và định mệnh riêng của nó. Với tôi, sự ra đi này vừa là một cách để giã từ một thứ dĩ vãng đã trở nên tận cùng nhàm chán, vừa là một cách để trở lại với cuộc đời này, với thế giới ta bà này, để sống nốt những năm tháng còn lại của... cuối mùa nhan sắc.
Vì sao tôi lại đến thành phố này? Cũng chẳng có lý do gì đặc biệt. Tôi chỉ cần một sự đổi thay, tôi chỉ muốn di chuyển một chút về hướng Tây, sau hơn hai thập kỷ sống ở hướng Đông. Ngày tôi đến, tôi đã biết nó là một thành phố nguy hiểm, nhưng tôi không xem điều đó là quá quan trọng, vì thành phố cũ tôi ở cũng là một thành phố nguy hiểm đấy thôi, và biết bao điều đã xảy ra với tôi trong những tháng năm sống nơi ấy. Tuy vậy, tôi đã không thể lường được rằng, nó lại nguy hiểm đến mức vượt xa mọi tưởng tượng; ở đó, mạng sống con người có thể kết thúc vào bất kỳ lúc nào mà nguyên nhân chủ yếu là đạn lạc, cướp bóc và tấn công bằng súng. Điều cuối cùng nhưng không kém phần thảm họa là tai nạn giao thông.
Thế là, tôi đã sống ở thành phố này qua ba mùa đông, và giờ thì một mùa thu đang khẽ khàng đi tới. Không dưng, tôi bỗng thấy mình đặc biêt quan tâm tới thời khắc này - thời khắc những chiếc lá bắt đầu tàn phai, và muốn kết nối với nó thật đậm, thật sâu. Hình như tôi đang cố gắng tìm kiếm lại những khoảnh khắc yên bình nào đó mà tôi đã từng có được ở những mùa thu trước, lúc còn ở thành phố cũ. Tôi thấy mình dò dẫm gom góp lại những chiếc lá vàng rơi để có thể dùng chúng mà phủ lên trên những ám tượng kinh hoàng trong đời sống hôm nay, ở thành phố này.
Mục lục
Những hiểm nguy của việc liều lĩnh dấn thân vào “sự cô đơn”
Tình thế nan giải của sự cô đơn hiện đại
Dân cư hóa vùng hoang dã của tâm trí
Có phải cô đơn là tình trạng bất ổn của thời đại chúng ta hiện nay hay không?
Ông Vivek Murthy, cựu Tổng Y Sĩ Hoa Kỳ nói rằng hầu hết các bệnh lý phổ biến mà ông đã gặp trong suốt sự nghiệp của mình “không phải là bệnh tim mạch hoặc tiểu đường; đó là cô đơn.”
Một số người nói rằng cô đơn kinh niên cũng giống như việc “hút 15 điếu thuốc mỗi ngày”. Chứng bệnh này còn “giết nhiều người hơn cả béo phì”
Bởi vì hiện nay sự cô đơn được coi là một vấn đề sức khỏe cộng đồng – thậm chí là một bệnh dịch, nên người ta đang tìm hiểu về nguyên nhân cũng như cố gắng tìm kiếm các giải pháp để chữa trị.
Ở bên này (Pháp), giới tự coi là ‘trí thức » đều đọc báo Le Monde. Tờ báo này không những cho đầy đủ tin tức thời sự, mà còn có nhiều bài bàn luận rất giá trị về chính trị, văn hóa, nghệ thuật, vân vân. Tranh ảnh rất đẹp, phần lớn là trắng đen, gần đây mới có chút ảnh mầu. Báo có rất nhiều tài liệu, muốn đọc hết phải bỏ cả giờ, nên nhiều khi chiều về mệt mỏi tôi chỉ đọc phớt qua. Chờ cuối tuần, hay khi nào rảnh, mới lấy ra đọc tiếp.
Nhưng có một trang mà tôi đọc đều đều. Đó là trang « Le carnet du Monde ». Trong đó có các tin hôn nhân, sanh con, đẻ cái, và rất nhiều tin…. cáo phó. Phải có tiền hay có tiếng mới gửi tin đăng vào đó, vì giá trả rất đắt.
Người Hopi nổi tiếng với nhiều lời tiên tri chính xác. (Ảnh minh họa qua Pinimg)
Vùng đất người Hopi (Hopi Reservation), nằm ở phía Đông Bắc bang Arizona, Mỹ rộng khoảng 6.560km vuông. Trong vùng đất này có 3 ngọn núi, cách sắp xếp của chúng hoàn toàn giống với 3 đại Kim tự tháp ở Ai Cập và “vành đai ba sao” của Orion. Trên 3 ngọn núi này, có 12 ngôi làng mà người Hopi sinh sống.
Cái tên Hopi này nổi tiếng khắp thế giới. Tên ‘Hopi’ bắt nguồn từ tên thật của họ “Hopituh Shi-nu-mu” có nghĩa là “những người hòa bình” hoặc “những người nhỏ bé hòa bình”. Trong Từ điển Hopi, nghĩa chính của từ ‘Hopi’ là “một người tốt, văn minh, hòa bình và tuân theo đường lối của người Hopi”.
Tôi đến thành phố này như một người khách lạ, chẳng quen ai và cũng chẳng ai quen mình, vào một tối mùa đông thật lạnh, chỉ vài giờ trước thời khắc giao thừa. Tôi ra đi như một sự bừng tỉnh (hay thực ra là để đánh thức mình) sau một cơn mê - cơn mê vừa đẹp, vừa dài, vừa mê mải và thật buồn như một lần bỏ cuộc đời mà đi.
Ở những ngày viết blog cũ, tôi vẫn cứ nghĩ chuyện bỏ cuộc đời mà đi chỉ là chuyện của văn chương, của những thoáng bốc đồng trong cuộc sống. Nhưng hóa ra, nó hoàn toàn có thực. Người ta sẽ bỏ cuộc đời mà đi khi trần gian này đã quá đỗi chán chường, và cuộc sống chỉ còn là một sự lặp lại tuần hoàn của những điều không mong muốn; với tôi, đó là vòng tuần hoàn đầy ngao ngán của sự chạm ngõ với những gương mặt người đáng sợ. Ở những ngày bỏ cuộc đời mà đi vừa êm đềm, vừa cô đơn đến tận cùng ấy, tôi vẫn ước thầm giá mà mình không phải trở lại vì món nợ áo cơm. Tôi biết lòng tôi đã là "những hàng thành quách cũ", trong đó không còn lại ai, không còn lại gì.
Lần thứ nhất đến trễ, không bị trừng phạt, rồi mới dưỡng thành thói quen đến trễ; lần thứ nhất nới lỏng yêu cầu đối với mình, cuối cùng biến thành không có tiêu chuẩn đối với bản thân. Đây là điều mà rất nhiều người đang gặp phải.
Thận trọng với những điều được coi là nhỏ nhặt
Tin rằng trong cuộc sống, chúng ta đều đã từng có những trải nghiệm kiểu này: Ban đêm trước khi ngủ, bạn cầm điện thoại di động lên tự nói với mình: “Chỉ chơi mấy phút thôi!”, kết quả thành mấy tiếng đồng hồ.
Bạn vốn tửu lượng không tốt, trên bàn tiệc bằng hữu mời rượu, bạn không tiện từ chối, nói rằng chỉ uống một chén, kết quả là có chén thứ hai, chén thứ ba, cuối cùng trở về nhà trong tình trạng say mèm, thân thể bị hao tổn.
Trên đường phố, dưới cái nắng bỏng rát của tháng 7 quện vào cái khó chịu của thứ không khí đầy khói bụi, dòng xe nhích từng chút một. Giờ tan tầm, kết thúc sự tất bật ở cơ quan, ai cũng muốn tranh thủ từng phút để sớm về nhà, ở đó có một sự tất bật khác đang chờ họ. Ông lão đạp xích lô cũng hòa mình trong dòng chảy ấy.
Cái mệt đã thấm sâu vào từng nếp nhăn trên khuôn mặt khắc khổ của ông. Những giọt mồ hôi đã thấm đẫm tấm áo cũ sờn và chiếc khăn mặt vắt ngang nơi cổ. Ông lão đang gồng mình điều khiển chiếc xích lô trở đầy những thanh sắt dài 3m, nặng trịch.
Đó là nhà văn Henry Miller(*) Đời lên án ông gắt gao, cho ông là con người đảo khuynh; điều mà xưa nay người ta tránh nói tới thì nay ông mạnh dạn phanh phui,huỵch toẹt không ngại ngùng. ”why not”!tại sao không! Từ đó sinh ra hiện tượng Miller. Một hiện tượng phủ nhận mọi tác quyền cũng như những ấn phẩm của ông.Hoa Kỳ và Anh quốc đồng loạt bôi bác,trù dập thứ văn chương dung tục như thế. Vậy nguồn cơn nào đã đẩy ông vào con đường viết lách một cách bạo miệng bạo mồm như thế?
Hồi còn nhỏ ngồi chiếc xe đạp cà tàng, ăn dưa cải muối, nhìn thấy người ta ngồi xe gắn máy tiêu diêu tự tại, lòng không khỏi ao ước. Đợi đến sau này sắm được chiếc xe gắn máy rồi lại nhìn thấy người ta có tiền lái xe hơi, ăn thịt, uống rượu, hút thuốc, sống ở thành phố lớn, lòng thật thèm muốn biết bao!
Sau này lớn lên dốc sức kiếm tiền, cuối cùng cũng đã lái được xe hơi, ăn thịt, uống rượu. Lúc này ngoái đầu nhìn thì lại thấy người có tiền đang đạp xe đạp, ăn mấy món rau dại mà lúc trẻ ta dùng để nuôi heo trong nhà, không còn hút thuốc, cũng không uống rượu nữa, hơn nữa còn chuyển về sống ở vùng thôn quê.
Khắc hạnh phúc lên bánh quẩy: Câu chuyện có nghe 9999 lần vẫn cảm động. (Ảnh minh họa)
Tình yêu không cần phải lãng mạn, không cần kinh thiên động địa, chỉ cần tay trái nắm tay phải, không buông không bỏ, không đổi không dời!
Năm đó, người vợ ngã bệnh, người chồng dùng xe ba gác đẩy vợ vào trấn để tìm phòng khám bệnh. Sau khi anh vét tất cả tiền xu trong túi ra, thầy thuốc cuối cùng cũng tiêm cho vợ anh một mũi, còn nhét cho cô hai túi thuốc Đông y bọc trong gói màu vàng.
Người chồng kéo chiếc xe rời đi, người vợ vẫn nằm yên trên xe. Băng qua một con đường nhỏ, rẽ sang phải, rồi lại băng qua một con đường nhỏ, có một mùi hương rất thơm bay tới. Người chồng nuốt nước miếng, ngập ngừng vài giây rồi dừng bước, quay đầu hỏi: “Có muốn ăn bánh quẩy không?”
Sau khi định cư ở Canada, nhạc sĩ Trường Sa có cho ra mắt một loạt ca khúc như Sài Gòn Ơi Giã Biệt Từ Đó, Trên Vai Em Nỗi Buồn Mấy Tuổi, Từ Một Ước Mơ… đặc biệt trong đó ca khúc Sài Gòn Ơi Tôi Còn Em Đó được ca sĩ Thùy Dương trình bày, đã ghi dấu giai đoạn sáng tác mới ở vùng đất tự do. Nhưng với những người quen biết nhạc sĩ Trường Sa thì ca khúc này còn chất chứa một nỗi buồn không thể nói cùng ai: Sự ra đi của người bạn đường đã cùng ông đi qua những ngày khốn khó ở Việt Nam, đặc biệt với những năm tháng sau ngày 30-4 ấy.
.jpg)
Một ngày cuối Tháng Tư nắng đẹp, hai mẹ con ngồi trong quán cơm tấm gần nhà ở miền Nam California.
Đồ ăn được mang ra, hai dĩa cơm tấm bì chả- tàu hũ ky-trứng ốp la bự xự, thật “hoành tráng” với lỉnh kỉnh những món.
Một dĩa được đặt trước mặt mẹ. Mẹ ngắm nghía dĩa cơm một hồi rồi bảo:
– Nhiều thế này rồi sao mẹ ăn hết được hả con, sao không kêu cho mẹ dĩa nhỏ hơn?
Người con đang múc muỗng nước mắm ớt chan lên cơm, ngước mắt lên nhìn mẹ trả lời:
– Dĩa người ta giá bấy nhiêu, giờ mẹ muốn ít hơn thì người ta bỏ lại bớt nhưng cũng vẫn giá đó. Thôi thì ăn được bao nhiêu thì mẹ cứ ăn, không hết thì mình xin cái hộp, bỏ mang về …
Mẹ cười:
– Ờ nhỉ…
Tháng Tư và mì gói nào có liên quan gì với nhau. Tháng Tư chỉ là cột mốc, thoắt chốc mì gói đã trở thành sơn hào hải vị trong các bữa ăn của người dân Sài Gòn.
Những năm sau 75, con đường vương bá của mì gói bất ngờ nổi lên. Có lạ không khi miền Tây sông nước là vựa lúa mà miền Nam thiếu gạo, dù chiến tranh đã trôi qua vài năm. Mỗi tháng tiêu chuẩn gạo của kỹ sư như tôi được 13 kg. Gạo thiếu, thay một phần gạo bằng mì gói. Một kilogram gạo quy thành sáu gói mì, và chỉ một ký gạo được quy đổi thành mì gói thôi, còn lại là những lương thực độn khác như bo bo, bột mì, khoai sắn. Rồi đến lúc bao bì gói mì cũng không đủ, cho mì vụn vào túi nylon đóng bao nửa ký.
 |
| Một bức ảnh về samurai mặc áo giáp của Kusakabe Kimbei. (Ảnh Phạm vi công cộng) |
Dáng vẻ của một người phản ánh nội tâm của người đó, và để đẹp hơn từ vẻ ngoài cho đến ánh nhìn, văn học cổ điển chỉ ra rằng trước tiên phải tu tâm dưỡng tính.
Có rất nhiều các sách cổ hướng dẫn con người thay đổi tâm tính bên trong, trong đó phải kể đến cuốn sách của người Nhật dành cho Samurai của học giả Nho giáo thế kỷ 17 tên là Yamaga Soko. Trong cuốn sách “Way of the Knight” (Tạm dịch: Phương pháp của một kị sĩ), ông giải thích rằng để đạt được những cải tiến thực sự về ngoại hình, trước tiên con người phải hướng vào nội tâm, nhìn vào bên trong tâm tính của bản thân.
